Narodni muzej Aranđelovac

Muzej koji istražuje dugu istoriju Aranđelovca. Narodni muzej u Aranđelovcu čuva i izlaže brojne eksponate iz oblasti paleontologije, arheologije, etnologije, istorije i istorije umetnosti, kao svedočanstva materijalne i duhovne kulture koja se razvijala na prostorima ovog dela Šumadije. Pored stalne izložbene postavke koja svedoči o prošlosti grada i okoline od kamenog doba do dvadesetog veka, posetioci u Muzeju mogu videti i izložbu sjajnih ostvarenja savremene umetničke keramike.

Od 2. marta 2011. posetioci mogu videti novu stalnu postavku, pod nazivom ”Milenijumi”. Postavka vas vodi kroz milenijume u kojima je područje opština Aranđelovac i Topola kontinuirano naseljavano. Najstariji izloženi predmeti govore o životu neandertalskog čoveka. Radi se o oruđu pronađenom u pećini Risovači. Na velikim ploterima možete videti prikaz stepe sa vrstama sisara koje su živeli u starijem kamenom dobu u ovim krajevima, kao i slike koje prikazuju život neandertalskog čoveka.

Centralno mesto paleontološkog dela postavke zauzima kostur pećinskog medveda. Arheološki deo postavke nas vodi kroz mlađe kameno doba (6. i 5. milenijum p.n.e.), sa predmetima starčevačke i vinčanske kulture. Možete videti osam milenijuma staru keramičku posudu, antropomorfne figurine, keramičku posudu staru 32 veka i još mnogo toga. Postavka nas vodi i kroz bakarno, bronzano i gvozdeno doba. Izloženi su predmeti pronađeni u keltskim nekropolama, koji dokazuju trajnije naseljavanje Kelta i u unutrašnjosti današnje Srbije. Antička kultura je prikazana kroz izložene rimske stubove i kamenog lava iz antičkog perioda. U okolini Aranđelovca i Topole registrovano je 26 kasnoantičkih lokaliteta, a većinu čine ostaci rimskih seoskih vila.

Deo postavke čini lapidarijum, u kome su izloženi srednjovekovni nadgrobni spomenici i fragmenti srednjovekovnih crkava i manastira. Među izloženim spomenicima je i spomenik iz XIV/XV veka, koji ukazuje na postojanje do sada nepoznate srpske vlasteoske porodice Živčić (braća Mildrug, Dobruj i Plnoša). Veći deo natpisa je raščitan, i iznenađuje do sada nepoznatom kaznom izvršenom nad počiniocem ubistva dva brata.

Novija istorija pokriva oba srpska ustanka. Među izloženim oružjem se nalazi i originalna puška Tanaska Rajića. Možete videti i zaboravljenu prangiju, kojom su ustanici obeležavali svoje pobede. Deo postavke koji seodnosi na Prvi i Drugi svetski rat prikazuje opremu solunskog i austro-ugarskog vojnika, ali i veliki broj pušaka i mitraljeza. Dok su se vodili ratovi, život na selu je tekao svojim tokom.

U etnografskom delu postavke možete videti rekonstrukciju ognjišta, tipove šumadijskog graditeljstva, predmete koje su koristili ratari i stočari, ali i stare zanate karakteristične za naš kraj: opančarski, ćurčijski i abadžijsko-terzijski. Najnovija istorija se odnosi na razvoj grada Aranđelovca i Bukovičke banje, koja ove godine slavi veliki jubilej – dva veka postojanja.

Osim fotografija starog Aranđelovca i Bukovičke banje, možete videti i saobraćajne dozvole za fijaker, banjsku čašu iz 30-ih godina prošlog veka, fotoaparat iz 1931, skamiju i prikazane znamenite ličnosti ovog kraja. Izložba je obogaćena veoma informativnim i ilustrativnim opštim legendama, koje omogućavaju posetiocima da sami obiđu postavku, a na raspolaganju su vam i naši vodiči i kustosi, ukoliko želite stručno vođenje kroz postavku.

U pripremi je dopunski edukativni i radionički program, koji će postavku i vašu posetu učiniti interaktivnom i, nadamo se, još interesantnijom.

Retrospektivna izložba savremene umetničke keramike

Na galerijskom prostoru Narodnog muzeja u Aranđelovcu od 21. januara možete pogledati Retrospektivnu izložbu keramike nastajale na simpozijumu ”Svet keramike” od 1974, u okviru manifestacije ”Mermer i zvuci”. Muzej ima jednu od najbogatijih zbirki umetničke keramike u Evropi, koja broji oko 600 predmeta. Na ovoj izložbi zastupljena su 54 umetnika čije je stvralaštvo doprineo utemeljenju savremene umetničke keramike i njenom ravnopravnom statusu u odnosu na druge likovne discipline u srpskoj i tada jugoslovenskoj umetnosti. Istovremeno, odabrana su i dela eminentnih stranih umetnika koji su svoja ostvarenja ostavili našem gradu.

Među stranim autorima su Merili Operman (Brazil), Andre Viloks (Belgija), Federiko Bonaldi (Italija), Tadej Bratelj (Slovenija), Gamal Eldin Ahmed Abud (Egipat), Panduranga Daroz (Indija) i dr. Od domaćih autora zastupljeni su Mirjana Isaković, Mirko Orlandini, Velimir Vukićević, Tijana Dujović, Ana Popov, umetnici mlađe generacije poput Biljane Lane Rakanović, Larise Ackov i Ivane Rackov, i mnogi drugi.